Türkmenistan'ın Karakum Çölü'nde yer alan ve "Cehenneme Açılan Kapı" olarak bilinen krater, yaklaşık yarım asırdır süren alevleriyle dünya çapında ün kazanmıştı. Ancak son gelişmeler, bu sıra dışı oluşumun sonuna yaklaşıldığını işaret ediyor. Bilim insanları, kraterdeki doğal gaz akışının azalmasıyla birlikte alevlerin gözle görülür şekilde küçüldüğünü belirtiyor. Peki, bu ikonik çukurun hikayesi neydi ve gelecekte ne olacak?

Cehennem Kapısı'nın Doğuşu: Bir Kaza Sonucu Mu?

Kraterin ortaya çıkışı, 1971 yılında Sovyet bilim adamlarının yer altındaki büyük bir gaz cebini yanlışlıkla delmesiyle başladı. Gazın atmosfere yayılmasını önlemek amacıyla yapılan kontrollü yakma işlemi, beklenmedik bir şekilde kontrolden çıktı ve devasa bir çukurun oluşmasına neden oldu. O günden bu yana "Cehenneme Açılan Kapı", hem turistlerin ilgisini çeken bir cazibe merkezi hem de sürekli metan salınımı nedeniyle çevresel bir sorun olarak varlığını sürdürdü.

Kraterin gerçek kökeni hakkında resmi bir kayıt bulunmamasına rağmen, en yaygın kabul gören görüş, çukurun 1970'li yıllarda doğal gaz arama çalışmaları sırasında meydana gelen bir kaza sonucu oluştuğu yönünde. Sondaj istasyonunun çökmesi ve ardından gaz sızıntısının başlamasıyla, bilim adamları zehirli gazların yayılmasını önlemek için krateri ateşe verdi. Başlangıçta birkaç gün içinde söneceği düşünülen yangın, on yıllarca devam etti.

Alevler Sönüyor mu? Bilim İnsanları Ne Diyor?

Son dönemde yapılan gözlemler, kraterdeki alevlerin önemli ölçüde azaldığını gösteriyor. Yetkililer, yangının artık geçmişe kıyasla üç kat daha küçük olduğunu ve sadece yakın çevreden görülebildiğini belirtiyor. Devlet enerji şirketi Türkmengaz yöneticisi Irina Luryeva, "Yangının yarattığı büyük parıltı kilometrelerce öteden görülebiliyordu. Bu yüzden ona 'Cehenneme Açılan Kapı' denmişti. Günümüzde ise yalnızca zayıf bir yanma kaynağı kaldı," şeklinde konuştu.

• Doğal gaz akışının azalması
• Alevlerin küçülmesi
• Yangının sadece yakın çevreden görülebilmesi

Türkmenistan'ın Doğal Gaz Zenginliği ve Kraterin Geleceği

Türkmenistan, dünyanın en büyük doğal gaz rezervlerinden birine sahip ve bu rezervlerin büyük bölümü Karakum Çölü'nün altında bulunuyor. "Cehenneme Açılan Kapı"nın da bu yer altı metan kaynaklarıyla bağlantılı olması, ona uzun yıllar boyunca neredeyse sınırsız bir yanıcı gaz akışı sağladı.

Kraterin geleceği hakkında henüz kesin bir şey söylemek mümkün olmasa da, alevlerin sönmesiyle birlikte farklı senaryolar gündeme gelebilir. Bölge, turizm potansiyelini koruyarak bir müze veya araştırma merkezi haline getirilebilir. Ayrıca, kraterin çevresel etkilerini azaltmak için de çeşitli çalışmalar yapılabilir.

Sovyet dönemine ait bir çevre felaketinin ürünü olan "Cehenneme Açılan Kapı", zamanla ülkenin simgelerinden birine ve beklenmedik bir ulusal mirasa dönüştü. Alevlerin sönmesiyle birlikte bu ilginç oluşumun hikayesi, gelecek nesillere aktarılmaya devam edecek. "Cehenneme Açılan Kapı"nın kapanması, bir dönemin sonu anlamına gelse de, bilim, turizm ve çevre konularında yeni başlangıçlara kapı açabilir.