
Jane Goodall Vefat Etti! Şempanze Uzmanının Mirası Şaşırtıyor
Ünlü etolog, doğa korumacı ve hayvan davranışı uzmanı Dr. Jane Goodall, 91 yaşında hayata veda etti. Goodall'ın ölümü, bilim dünyasında ve doğa koruma camiasında derin bir üzüntüye yol açtı. 2002 yılından beri Birleşmiş Milletler (BM) Barış Elçisi olarak görev yapan Goodall, 1960'ta Tanzanya'daki Gombe Ulusal Parkı'nda şempanzeleri doğal ortamlarında inceleyen dünyanın en uzun soluklu saha araştırmasını başlatmış ve bu çalışmayı günümüze kadar sürdürmüştü. Onun çalışmaları, insan sağlığı, evrim ve ekoloji alanlarında önemli izler bıraktı.
Goodall'ın Bilim Dünyasına Katkıları
Jane Goodall Enstitüsü aracılığıyla 40 yılı aşkın süredir toplum temelli şempanze koruma çalışmalarına öncülük eden Goodall, aynı zamanda 75 ülkede aktif olan uluslararası çevre ve insani yardım programı Roots & Shoots Global'in de kurucusuydu. Goodall'ın insan dışı hayvanlarda alet kullanımına dair kritik gözlemi, "insanlığı yeniden tanımlayan an" olarak kabul edilirken, anne-yavru bağları, et tüketimi, avcılık, ilkel savaş ve şefkat üzerine yaptığı araştırmalar da bilim dünyasında büyük bir etki yarattı. Goodall, bilimsel yaklaşımı ve yaratıcılığı ile bilim ve düşünce dünyasında özgün bir figür olarak öne çıktı.
Goodall'ın Ardından Gelen Tepkiler
Goodall'ın vefatı, dünya liderleri ve çevre ile hayvan hakları savunucuları tarafından büyük bir üzüntüyle karşılandı. Biyoçeşitlilik Merkezi'nin Nesli Tehlikede Olan Türler Programı Eş Direktörü Tierra Curry, Goodall'ın mirasının sonsuza kadar kutlanacağını belirterek, "Engelleri aştı, cinsiyet bariyerlerini yıktı ve kadınlar ile kız çocukları için doğa koruma alanında kariyer yapılabileceğini gösterdi" dedi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Goodall'ı "insanlık ve gezegenimiz için olağanüstü bir miras bırakan Barış Elçisi" olarak nitelendirdi. ABD eski Başkanı Joe Biden ise, "Jane bize öğretti ki, çevremizdeki doğal dünyada insanlığı aradığımızda, onu kendi içimizde de buluyoruz" ifadelerini kullandı. Biden, Ocak 2025'te Goodall'a ülkenin en yüksek sivil onuru olan Başkanlık Özgürlük Madalyası'nı takdim etmişti.
Diğer önemli isimlerden gelen tepkiler ise şu şekildeydi:
- ABD eski Başkanı Barack Obama: "Jane Goodall, primatlar üzerine yaptığı çığır açan çalışmalar ve doğa korumanın önemi ile bilim alanında nesiller boyu kadınlara kapılar açtı."
- National Geographic: "Şempanzelerin alet yapıp kullandığını keşfederek insan olmanın anlamını temelden yeniden tanımlayan ve dünyada kalıcı bir miras bırakan öncü bir doğa savunucusu."
- Greenpeace UK Eş Direktörü Will McCallum: "Zamanımızın gerçek doğa koruma devlerinden biri."
Goodall'ın Mirası ve Etkileri
Jane Goodall, sadece bir bilim insanı değil, aynı zamanda bir aktivist ve ilham kaynağıydı. Çalışmaları, insan ve hayvan arasındaki ilişkiyi yeniden düşünmemize ve doğayı koruma konusunda daha bilinçli olmamıza yardımcı oldu. Onun mirası, gelecek nesiller için de yol gösterici olmaya devam edecek. Goodall'ın öncülük ettiği çalışmalar, vahşi yaşam korumacılığını dönüştürdü ve ülkeleri küresel doğa koruma çabalarının merkezine yerleştirdi.