Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, kuruluşunun 20. yıl dönümünü kutlarken, sanat, edebiyat ve düşünce dünyasının önemli isimlerinden Samih Rifat'ı mercek altına alan özel bir sergiye ev sahipliği yapıyor: "Samih Rifat: Çok İş Var Yapacak" - fotoğraflar, filmler, çizimler, şiirler, defterler, kitaplar ve müzik…
Samih Rifat'ın Çok Yönlü Dünyası
Bu sergi, kültür dünyasının "hezârfen"i olarak anılan Samih Rifat'ın düşünsel yolculuğunu, farklı disiplinler arasındaki geçişlerini ve şiirsel duyarlılığını gözler önüne seriyor. 2007 yılında genç yaşta kaybettiğimiz Rifat'ın fotoğraflarının yanı sıra, defterleri, el yazısı notları, şiir, çeviri, desen, yazı, film ve müzik alanlarındaki üretimleri ilk kez bu kadar kapsamlı bir şekilde bir araya getirilerek, onun entelektüel mirası gün yüzüne çıkarılıyor.
Sergiye adını veren "Yapacak çok iş var, zaman az" cümlesi, Samih Rifat'ın defterlerinden birine düşülmüş kısa ama anlamlı bir not. Bu ifade, sadece Rifat'ın üretim anlayışını ve tükenmeyen yaratıcı merakını özetlemekle kalmıyor, aynı zamanda serginin ruhunu da yansıtıyor. Hem Batı'nın hem de Anadolu'nun sanat ve düşünce birikiminden beslenen, geniş ilgi alanlarıyla donanmış bir kültür insanı olan Rifat'ın üretim sürecine, entelektüel merakına ve sanata bakışına yeni bir perspektif sunuluyor.
- Serginin küratoryal danışmanlığını Serhan Ada,
- Fotoğraf danışmanlığını Esra Özdoğan ve Ahmet Elhan,
- Sergi ve katalog tasarımını ise Bülent Erkmen üstleniyor.
Rifat'ın kendi el yazısıyla tuttuğu defterler, notlar ve eskizler, onun düşünce yapısını, yaratıcı sürecini ve sanatla kurduğu ilişkiyi anlamamıza yardımcı oluyor. İlk kez sanatseverlerle buluşan bu defterler, Rifat'ın üretim sürecine dair eşsiz bir anlatı sunuyor.
Günlüklerden Yansıyanlar
Sergide yer alacak eserlerin yanı sıra, Rifat ailesinin izniyle sergilenen ve 1990'larla 2000'lerin başı arasındaki dönemde tuttuğu günlükler, okuma ve gezi notları, kitaplarında yer alsın ya da almasın deneme ve şiirlerini içeren defterler, Rifat'ın iç dünyasına bir pencere açıyor. El yazısıyla defterlerine içini döken Rifat'ın şu cümlelerine sıkça rastlanıyor:
"Bu noktada temrinler yapmalıyım; deneme filmleri çekmeliyim." (Mart 1996) "Keşke Yunanca öğrenseymişim!" (Haziran 1996) "Okunacak çok şey var, zaman az." (Ekim 1996) "Film çekmek istiyorum (s. 8mm). Yapmak zor!" (Şubat 1998) "Şiir yazabiliyorum galiba! Ama az. Ne yapalım. Her şeyi istiyorum. Hep istedim. Bu kadar oldu. Razıydım; razıyım." (Haziran 1998) "Film çekmek istiyorum." (Mayıs 1999) "Yapacak çok iş var. Zaman az." (Aralık 1999)
Sergiye eşlik eden kitapta "ÇOK İŞ VAR YAPACAK… lâkin zaman!" başlıklı yazısıyla yer alan Serhan Ada, "Bu cümleleri yazanın yaptığı onca şey olduğunu bilmeyenler ilk okuyuşta sanata dair ne varsa hepsini yapmayı iştahla isteyen biriyle karşı karşıya kaldıklarını sanabilir. Hatta isteyen ve yapamayan… Oysa Samih Rifat defterlere içini döktüğü o kısa yakınma cümlelerine rağmen, saydıklarının hepsini yapıyordu. Şiir, deneme, eleştiriler yazıyor, çeviri yapıyor, dergiler çıkarıyor, filmler çekiyordu. Gitar da çalıyordu" diyor.
Fotoğraflarla Samih Rifat
Samih Rifat'ın fotoğrafları, serginin en dikkat çekici bölümlerinden birini oluşturuyor. Kent, doğa, mimari, arkeoloji ve insan ilişkisini ele alan kareler, Rifat'ın estetik anlayışını ve görsel dünyasını yansıtıyor. Fotoğraf üzerine yazılar ve eleştiriler de kaleme alan Samih Rifat'ın fotoğraf anlayışını anlatan bazı metinleri de sergide yer alıyor. Sergide Rifat'a ait çoğu siyah-beyaz, bir kısmı kitapların, süreli yayınların içinde yer almış, bir kısmı kimselere gösterilmemiş fotoğrafları bulunuyor.
Sergi, Samih Rifat'ın çok yönlü kişiliğini ve zengin üretimlerini keşfetmek için kaçırılmaması gereken bir fırsat sunuyor. Rifat'ın entelektüel mirası, sanatseverleri büyüleyecek ve ilham verecek.
