Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son dış ticaret verileri, ekonomideki dengesizlikleri gözler önüne serdi. 2025 yılı Nisan ayında dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %22,3 gibi çarpıcı bir oranda artarak dikkat çekti. İhracat ve ithalat rakamlarındaki değişimler, dış ticaret dengesindeki bozulmanın nedenlerini ve olası sonuçlarını işaret ediyor.

Dış Ticaret Açığı Neden Arttı?

TÜİK'in verilerine göre, 2025 yılı Nisan ayında ihracat %7,8 artışla 20 milyar 801 milyon dolar, ithalat ise %12,7 artışla 32 milyar 893 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu durum, ithalatın ihracattan daha hızlı arttığını ve dolayısıyla dış ticaret açığının yükseldiğini gösteriyor. Peki, bu artışın temel nedenleri neler?

• Enerji Fiyatlarındaki Yükseliş: Enerji ürünleri ithalatı, genel ithalatın önemli bir bölümünü oluşturuyor. Küresel enerji piyasalarındaki dalgalanmalar, Türkiye'nin enerji faturasını kabartarak dış ticaret açığını olumsuz etkiliyor.
• Ara Malı İhtiyacı: Türkiye, üretimde kullandığı ara malların büyük bir kısmını ithal ediyor. Üretimdeki artış, ara malı ithalatını da beraberinde getirerek dış ticaret açığını artırıyor.
• Kur Hareketleri: Türk Lirası'nın değer kaybetmesi, ithalatı daha maliyetli hale getirirken ihracatı desteklemesi beklenir. Ancak, ithalatın ihracattan daha hızlı artması, kur hareketlerinin dış ticaret üzerindeki etkisini sorgulatıyor.

Almanya ve Çin'in Dış Ticaretteki Rolü

Nisan ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya olurken, ithalatta ise ilk sırayı Çin aldı. Bu durum, Türkiye'nin dış ticaretinde bu iki ülkenin ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 769 milyon dolar olurken, Çin'den yapılan ithalat 4 milyar 177 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye'nin dış ticaretini etkileyen faktörler arasında şunlar da yer alıyor:

• Küresel Ekonomik Gelişmeler: Dünya ekonomisindeki büyüme hızı, ticaret ortaklarının ekonomik performansı ve küresel talep, Türkiye'nin ihracatını doğrudan etkiliyor.
• Jeopolitik Riskler: Bölgesel çatışmalar, siyasi istikrarsızlık ve ticari savaşlar, dış ticareti olumsuz etkileyebiliyor.
• Rekabet Gücü: Türk ürünlerinin uluslararası pazarlardaki rekabet gücü, ihracatın artması için kritik öneme sahip.

Ekonomiye Etkileri ve Beklentiler

Dış ticaret açığındaki artış, Türkiye ekonomisi üzerinde çeşitli etkiler yaratabilir. Cari açık, enflasyon ve döviz kuru üzerinde baskı oluşturabilir. Bu durum, ekonomik büyüme ve istikrarı tehdit edebilir. Hükümetin bu durumu kontrol altına almak için çeşitli önlemler alması bekleniyor.

Dış ticaret açığının artmasıyla birlikte, hükümetin ve ekonomi uzmanlarının dikkatleri daha da yoğunlaşmış durumda. Bu durumun ekonomiye olan etkilerini en aza indirmek ve sürdürülebilir bir büyüme sağlamak amacıyla çeşitli stratejiler geliştirilmesi ve uygulanması bekleniyor. Özellikle, yerli üretimi teşvik etmek, ihracatı artırmak ve ithalatı azaltmak gibi önlemlerin alınması, dış ticaret dengesinin sağlanmasında önemli rol oynayabilir.

Sonuç olarak, TÜİK'in açıkladığı dış ticaret verileri, Türkiye ekonomisinin kırılganlığını bir kez daha ortaya koyuyor. Dış ticaret açığındaki artışın nedenleri ve sonuçları dikkatle analiz edilmeli, sürdürülebilir bir büyüme için gerekli önlemler alınmalıdır.