Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu (TİHEK), Turkcell'e görme engelli bir vatandaşın imzasını kabul etmeyerek ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle 204 bin 285 TL idari para cezası kesti. Olay, Kayseri'de bir Turkcell bayisinde yaşandı ve TİHEK, Turkcell'in ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Bu karar, engelli bireylerin haklarının korunması ve ayrımcılığın önlenmesi adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Olayın Detayları
Yüzde 90 oranında görme engelli olan C.M., Mart 2024'te Kayseri'de bir Turkcell bayisine abonelik başlatmak için gitti. Ancak bayi personeli, C.M.'nin imzasını kabul etmeyerek noterden vekaletname getirmesini istedi. C.M., Engelliler Hakkında Kanun ve Türk Borçlar Kanunu'na göre görme engellilerin imzalarında tanık aranmayacağını belirtmesine rağmen, işlemleri yapılmadı. Başka bir Turkcell bayisinde işlemleri tamamlayan C.M., durumu Turkcell'e bildirdi. Ancak Turkcell, uygulamada bir hata olmadığını savundu.
C.M.'nin şikayeti üzerine TİHEK, Turkcell'den savunma istedi. Turkcell, C.M.'nin bayiye gitmediğini, başka birini yönlendirdiğini ve tartışma yaşandığını iddia etti. Ancak C.M., bu iddiaları yalanlayarak, şikayetinden sonra Turkcell'in bayi ile görüştüğünü ve tek başına gittiğinde işlem yapılmadığı cevabını aldığını belirtti. TİHEK, C.M.'yi haklı bularak, mobil imza abonelik işleminin tanık olmadan yapılmasına izin verilmemesinin ayrımcılık olduğuna karar verdi.
TİHEK kararında, "Bayinin başvuru konusu olayın hukuka uygun ve makul gerekçelere dayandığını ispat edemediğini, Turkcell'in de denetim yükümlülüğü kapsamında bayinin uygulamasından sorumlu olduğunu" ifade etti.
TİHEK Kararının Dayanakları
TİHEK, kararını aşağıdaki uluslararası ve ulusal hukuk metinlerine dayandırdı:
- İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
- Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
- 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun
- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
Bu metinler, herkesin ayrımcılığa uğramadan eşit haklara sahip olduğunu ve engelli bireylerin topluma tam ve eşit katılımının sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
Kararın Sonucu ve Etkileri
TİHEK'in Turkcell'e verdiği ceza, engelli bireylerin haklarının korunması ve ayrımcılığın önlenmesi konusunda önemli bir mesaj niteliği taşıyor. Bu karar, diğer kurum ve kuruluşlara da örnek teşkil ederek, engelli bireylere yönelik daha duyarlı ve kapsayıcı politikaların geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Ayrıca, Turkcell'in bu olaydan ders çıkararak, bayilerinde engelli bireylere yönelik daha iyi hizmetler sunması ve ayrımcılığı önleyici tedbirler alması bekleniyor.
